Promieniowanie elektromagnetyczne to podstawowy budulec Wszechświata, jak również siła napędowa ludzkiej cywilizacji. Oprócz sztucznych źródeł tego rodzaju promieniowania, istnieje wiele źródeł naturalnych. Badaniem źródeł kosmicznych zajmuje się radioastronomia, natomiast te pochodzenia ziemskiego znajdują się w kręgu zainteresowań radiometeorologii i badane są za pomocą urządzeń radiotechnicznych i radiolokacyjnych.

Najlepiej znanym naturalnym źródłem promieniowania elektromagnetycznego są wyładowania atmosferyczne. Większą zagadkę stanowią ciche wyładowania atmosferyczne. Podczas ich występowania nie obserwuje się błyskawic, ale również są naturalnym źródłem promieniowania elektromagnetycznego. Także ruch większych mas powietrza, na przykład przesuwanie się frontów atmosferycznych zwłaszcza chłodnych i zokludowanych, stanowi źródło takiego promieniowania. Źródłami fal elektromagnetycznych mogą być również zjawiska poprzedzające trzęsienia ziemi i smugi powietrza zjonizowanego powstające, gdy meteoryty wejdą w atmosferę ziemską.

Badacze próbują sprawdzić jaki jest wpływ promieniowania elektromagnetycznego na organizmy żywe. Możliwe, że mogą one wpływać na zmianę zachowań u zwierząt – na przykład chowanie się mrówek w mrowisku lub wychodzenie na powierzchnię czy chowanie się w wodzie żab. Promieniowanie to może również wpływać na człowieka i jego organizm, a nawet na strukturę i konsystencję niektórych materiałów chemicznych.

W amatorskich i profesjonalnych badaniach promieniowania elektromagnetycznego dominują obserwacje wyładowań burzowych.

Obserwacją, lokalizacją oraz badaniami wyładowań burzowych zajmują się systemy profesjonalne: między innymi BLIDS i ALDIS oraz amatorskie: na przykład blitzortung.org.

Blitzortung jest prywatną siecią za pomocą której lokalizuje się burze i wyładowania atmosferyczne. W Europie sieć składa się z około 500 stacji, które prowadzą obserwacje w zakresie 3 – 30 kHz.

Burzowa mapa Europy w dniu 08.06.2016 roku, 7.00 UTC.

Źródło: www.blitzortung.org

Radiometeorologia zajmuje się również obserwacjami satelitarnymi i radarowymi.

Ważną rolę w pozyskiwaniu danych o stanie atmosfery i powierzchni ziemi pełnią satelity meteorologiczne, które skanują atmosferę kuli ziemskiej w oparciu o różne długości fal elektromagnetycznych.

System pomiarów satelitarnych tworzy gęstą sieć satelitów na orbitach geostacjonarnych (na wysokości 35 800 km) oraz na orbitach okołobiegunowych (ok. 850 km). Satelity geostacjonarne to na przykład METEOSAT, EUMETSAT, GOES, INSAT, GMS, GOMS, FY2. Natomiast satelitami okołobiegunowymi to na przykład NOAA, METEOR, FY1, TERRA, METOP.

Mapa satelitarna Europy z EUMETSATu dnia 09.06.2016.

Źródło: sat24.com

Kolejnym ważnym źródłem informacji meteorologicznych znajdujących się w kręgu zainteresowań radiometeorologii są naziemne systemy radarowe. Radary meteorologiczne dzięki wykorzystaniu fal radiowych dostarcza informacji o takich zjawiskach jak: chmury, opady deszczu, śniegu i gradu, burze czy strefy zbieżności wiatru w promieniu 150 – 200 km. Na świecie największą sieć radarów meteorologicznych – NEXRAD - posiadają Stany Zjednoczone. Sieć ta składa się ze 160 dopplerowskich radarów. W Polsce w ramach Systemu Monitoringu i Osłony Kraju działa system POLRAD. W jego skład wchodzi 8 radarów dopplerowskich obejmujących zasięgiem cały kraj.

Mapa radarowa Polski z dnia 09.06.2016.

Źródło:meteo.org.pl

Źródło:

kopernik.org.pl, kosmos.gov, meteogroup.com, encyklopedia.pwn.pl, satelity.cba.pl, sat24.com, cumulus.nazwa.pl, imgw.pl, meteo.org.pl

Krzysztof Dąbrowski.„Amatorska radiometeorologia” Wyd.2013 rok.

Irena Kamińska-Szmaj (red.). „Słownik Wyrazów Obcych” Wyd. 2001 rok.

U. Kossowska-Cezak,D. Martyn, K. Olszewski,M. Kopacz-Lembowicz Meteorologia i klimatologia, Warszawa 2000;

A. Woś Meteorologia dla geografów, Warszawa 2002.

Redaktor: Magdalena Paczesna

« powrót

Meteopedia

Masa powietrza kontynentalnego

Kontynentalna masa powietrza kształtuje się nad rozległymi obszarami lądowymi. Podstawową jej cechą jest niewielka wilgotność. Latem jest cieplejsza niż masa morska, a chłodniejsza w sezonie zimowym, w tej samej strefie szerokości geograficznej.

czytaj więcej »

Na skróty