Lista haseł - krótko i długoterminowa prognoza pogody dla Polski, Europy i Świata

Podział kuli ziemskiej na strefy klimatyczne jest odzwierciedleniem intensywności oraz wielkości wymiany ciepła oraz wilgoci pomiędzy atmosferą a powierzchnią Ziemi.

Strefa równikowa:

charakterystyczne dla tej strefy są procesy termodynamiczne wynikające z dopływu znacznych ilości promieniowania słonecznego w skali całego roku.
parowanie z powierzchni ziemi oraz wilgoć przynoszona przez pasaty, czynią tą strefę bardzo wilgotną. Fakt ten sprzyja dogodnym warunkom rozwoju procesów konwekcyjnych.
intensywny rozwój procesów konwekcyjnych przejawia się bezpośrednio w fakcie formowania się nad tym obszarem, głownie chmur kłębiastych rodzaju Cumulus i Cumulonimbus.
średnie temperatury dla poszczególnych miesięcy zawierają się w przedziale od 24ºC do 28ºC.
roczne amplitudy temperatury powietrza są niewielkie wynoszą 2ºC dla obszarów nizinnych
wraz ze wzrostem wysokości, obserwujemy spadek temperatury, natomiast amplituda roczna pozostaje nadal mała. Dla przykładu w Manaus (Brazylia), średnia temperatura września wynosi 28,2ºC, marca 26,5ºC, natomiast amplituda roczna wynosi 1,7ºC; w Quito (Ekwador), położonym na samym równiku na wysokości 2850 m n.p.m, średnia temperatura września wynosi 12,7ºC, natomiast amplituda roczna zaledwie 0,2ºC.
Dobowe amplitudy temperatury powietrza w tym klimacie są większe od rocznych i kształtują się na poziomie od 10º do 15º Celsjusza.
Temperatury maksymalne przy warunkach o dużej wilgotności powietrza wynoszą ok. 35ºC, a minimalne na nizinach i na poziomie morza nie schodzą poniżej 20ºC.
Roczne sumy opadów wynoszą 1500-2000 mm. W wielu miejscach jak np. na obszarach górskich Indonezji czy też Afryki Południowej sumy te przekraczają 6000 mm w skali całego roku. W bezpośredniej okolicy równika rozkład opadów w ciągu roku jest praktycznie równomierny (brak pory suchej na równiku) i jedynie w okresach zenitalnego położenia Słońca odznacza się ich więcej.
w miarę oddalania się od równika obserwujemy wzrost amplitudy temperatury, spadek sumy opadów oraz wzrost ich koncentracji w przebiegu rocznym.

Strefa zwrotnikowa:

jest to strefa charakteryzująca się przewagą układów wysokiego ciśnienia z ruchami zstępującymi powietrza, które odpowiedzialne są za wywołanie inwersyjnego rozkładu temperatury w swobodnej atmosferze i hamowanie rozwoju procesów konwekcyjnych, większego zachmurzenia i opadów.
dodatkowym elementem wzmacniającym procesy inwersyjne w tej strefie są zimne prądy morskie płynące u zachodnich wybrzeży kontynentów.
stosunki klimatyczne w strefach zwrotnikowych są zróżnicowane, co wynika bezpośrednio od położenia danego obszaru względem oceanów.
w warunkach bezchmurnego nieba, które jest charakterystyczne dla tej strefy, notujemy najwyższe dzienne wartości temperatury powietrza i zarazem silne wychłodzenie w porze nocnej, co przekłada się na bardzo wysoką amplitudę dobową sięgające powyżej 30ºC. Średnie roczne temperatury wynoszą dla tej strefy 24º-27ºC i są najwyższymi na kuli ziemskiej.
w klimacie monsunów zwrotnikowych notujemy bardzo wysokie opady z rocznymi sumami przekraczającymi 5000 mm (Indie, Zatoka Gwinejska). Odznacza się sezonowość opadów w skali roku, dla przykładu w Konakry w okresie zimowym notujemy opady rzędu 15 mm, natomiast latem blisko 4000 mm. W Kalkucie dla której średnia roczna suma opadów wynosi 1630 mm, od listopada do kwietnia spada 150 mm deszczu, a w okresie monsunu 1180 mm.

Strefa podzwrotnikowa:

w okresie letnim przeważają w tej strefie układy wysokiego ciśnienia, co w efekcie daje pogodę bezchmurną i upalną. Natomiast w przypadku półrocza zimowego odznacza się działalność cyklonalna (niże baryczne), jest ona właściwa dla strefy umiarkowanej. Przeważa w tej strefie cyrkulacja zachodnia. O porach roku w obrębie tej strefy decyduje zarówno roczny przebieg temperatur i opadów.
w odmianie śródziemnomorskiej lato jest gorące i suche, a okres zimowy ma charakter łagodny ze średnimi temperaturami rzędu 10-12ºC, pochmurną i deszczową aurą. Roczne sumy opadów nie są zbyt duże dla przykładu w Atenach roczna suma opadów wynosi 390 mm. Duże opady mogą występować na dowietrznych stokach gór np. na adriatyckim wybrzeżu Gór Dynarskich w Crkvice roczna suma przekracza 4600 mm. Do tego typu klimatu należą przede wszystkim obszary basenu Śródziemnomorskiego sięgające do południowych wybrzeży Krymu. Poza Europą do strefy tej należą wybrzeża Kalifornii, rejon centralny Chile, południe Australii oraz południowy skraj Afryki.
średnie temperatury miesięcy okresu letniego na podzwrotnikowych terenach wewnątrz kontynentów przekraczają 30ºC. Roczna suma opadów nie przekracza 500 mm (zazwyczaj 250 mm). W Turkmenii temperatura latem dochodzi do 50ºC, a zimą na Nizinie Turańskiej, w efekcie adwekcji chłodnego powietrza znad Syberii, mrozy dochodzą do -30ºC.
szczególną odmianą klimatu podzwrotnikowego jest występujący na wysokich płaskowyżach Azji (w Tybecie i Pamirze), klimat cechujący się silnym kontynentalizmem z latem stosunkowo chłodnym i bardzo mroźna zimą. Opady mają w tej odmianie charakter epizodyczny.

Strefa umiarkowanych szerokości:

klimaty tej strefy kształtują się w warunkach przeważającej cyrkulacji zachodniej pod wpływem polarnych, arktycznych oraz zwrotnikowych mas powietrza.
w strefie tej odnotowujemy względnie dużą roczną sumę opadów 700 mm, cechująca się równomiernym rozkładem w ciągu roku.
średnia roczna temperatura wynosi 7º-10ºC, a roczna amplituda temperatury waha się od 6º do 14ºC.
na obszarach wewnątrz kontynentu procesy cyklo i frontogenezy są mniej intensywne. Napływające powietrze polarne i arktyczne zmienia pierwotne właściwości. Powietrze staje się mniej wilgotne, sumy opadów ulegają zmniejszeniu w kierunku do centrum kontynentów, gdzie kształtują się na poziomie 400-600 mm w ciągu roku (maksimum w okresie letnim). Średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca spada do około 25ºC, najcieplejszego natomiast wynosi 20-22ºC. W obrębie tego klimatu znajdują się lasy iglaste (tajga) oraz step.
klimat wschodnich części kontynentów jest typowo monsunowy. Występuje w Azji na Dalekim Wschodzie oraz wybrzeżu Zatoki Hudsońskiej na Labradorze.
umiarkowane szerokości cechuje duże zróżnicowanie klimatyczne, od wybitnie wilgotnych (nadmorskich) do pustynnych (śródlądowych) oraz od łagodnych do skrajnych jeśli chodzi o kryterium termiczne.

Strefa okołobiegunowa:

klimaty tych obszarów kształtują się pod wpływem różnic warunków solarnych oraz oświetlenia długiego dnia polarnego i zimowej nocy. Temperatura najcieplejszego miesiąca nie przekracza 10ºC.
klimat Arktyki - pozostaje pod silnym oddziaływaniem cyklonalnym w przeciągu całego roku. Dzięki niemu w rejony te dostaje się ciepłe powietrze znad oceanów umiarkowanych szerokości, doprowadzając do złagodzenia klimatu. Wysokie ciśnienie odznacza się przewagą jedynie w obrębie czaszy lodowej Grenlandii i zimą dodatkowo nad terenem Alaski oraz w północno-wschodniej Azji. Średnie miesięczne temperatury w centrum Basenu Arktycznego zawierają się w przedziale od -40ºC (zimą) do 0ºC (latem). Najcieplejszy jest atlantycko-europejski obszar Arktyki. Na Spitsbergenie średnia temperatura stycznia wynosi -16ºC, a w przypadku lipca 5ºC. Roczna suma opadów wynosi dla Spitsbergenu 320 mm. W zachodnim sektorze Morza Barentsa opady sięgają 500 mm.
klimat Antarktydy - należy do najbardziej surowych na kuli ziemskiej, średnie roczne temperatury powietrza spadają od -10ºC na wybrzeżach w rejonie koła podbiegunowego, do -50ºC w centralnych obszarach kontynentu. Bezpośrednio nad pokrywa lodową i śnieżną utrzymuje się stała potężna inwersja termiczna co przejawia się występowaniem tuż przy powierzchni ziemi temperatury rzędu -90ºC. Opady mają charakter efemeryczny, co w efekcie sprzyja powstaniu na tym terenie pustyń lodowych. Na wybrzeżach klimat jest nieco łagodniejszy, latem maksymalne temperatury osiągają wartości dodatnie co powoduje intensywne topienie śniegu. Cechą charakterystyczną dla przeważającej części wybrzeża są silne wiatry zboczowe, opadające z wnętrza kontynentu z prędkością 15-20 m^xs^-1 , które powodują zmniejszenie zachmurzenia.

Meteopedia

Assmann Richard

Richard Assmann – niemiecki meteorolog i fizyk przełomu XIX i XX stulecia.

Aura Centrum sp. z o. o. 1998 – 2015. Wszelkie prawa zastrzeżone | Polityka prywatności

[CMS] by cdweb.pl